– Bałem się, bo strzelali po wszystkich podwórkach. Po prostu ostrzeliwali podwórka. Myślałem, że „czyszczą” je, strzelają do ludzi. Więc krzyknąłem, żeby nasi wybiegali, chciałem ich schować. Przy stawie rośnie trzcina, trawa i nic nie widać – wspomina Mykoła – Ale nie zdążyliśmy. Moja córka była pulchna, biegła jako ostatnia. Zobaczyli ją przez płot i zaczęli strzelać.”

Rosyjscy okupanci trafili w tors 41-letniej Jarosławy. Stało się to na oczach jej rodziców. Mykoła podbiegł do niej i próbował zatamować krwawienie. W tym momencie na podwórze weszli Rosjanie.

– Oni mają celowniki optyczne, dobrze widzieli, kim ona jest. Mówię: „Dlaczego strzelałeś?” A on: „Każdy ubrany na czarno jest naszym wrogiem”. A ona była ubrana na czarno. Wciąż żyła, więc zaczęliśmy prosić, żeby gdyby mieli lekarza, gdyby zabrali ją do lekarza, może moglibyśmy ją uratować  opowiada Mykoła.

Okupanci umieścili ranną Jarosławę w BTR-ze, a Mykoła usiadł obok, przytrzymując głowę córki. Zabrano ich na pozycje rosyjskie na przedmieściach Motyżyna, gdzie znajdowała się kwatera główna i lekarz wojskowy.

– Widziałem, że ten ich lekarz próbował. Ale z ust popłynęła krew i płyn. Zrozumiałem: to koniec, ma przebite płuca.

Jarosława zmarła, kula faktycznie przebiła jej płuca. Została przykryta żołnierskim kocem, a Mykoła – zabrany do niewoli. Okupanci zaprowadzili mężczyznę do szopy, kilkadziesiąt metrów od pozycji rosyjskich.

Przeglądając katalog z twarzami rosyjskich okupantów z 37. brygady, Mykoła rozpoznał jedną z nich. To 30-letni sierżant Magomedmirza Sulejmanow. Pochodzi z Dagestanu, mieszka i służy w Buriacji. Okupant prawdopodobnie jest związany z wywiadem wojskowym, przeszedł bowiem specjalne przeszkolenie.

– On (Suleimanov – przyp. red.) wygląda jak jeden z tych chłopaków. W kaponierach były dwa BTR-y i jeszcze jeden samochód. On wygląda jak tamten chłopak. Był w dresie i adidasach, bez munduru. Widziałem go tylko wtedy, gdy byłem obok córki,  potem nie. Jest taki chudy, wysoki, ma około metr osiemdziesięciu – wspomina Mykoła.

Kiedy  wieźli Mykołę mijając rosyjski obóz, Magomedmirza Sulejmanow prawdopodobnie przygotowywał sobie obiad. Pokazaliśmy Mykołajowi dodatkowe zdjęcia okupanta, i potwierdził, że z „dużym prawdopodobieństwem” widział właśnie jego.

Ukraińscy wojskowi znaleźli dokument z pola bitwy, w którym pojawia się nazwisko Magomedmyrza Sulejmanowa. Rosjanie notowali, kto, gdzie i kiedy rzekomo niszczył ukraiński sprzęt wojskowy. Według tych dokumentów Sulejmanow zniszczył ukraiński samochód Gazel w południe 7 marca w mieście Makariv. To tylko dwadzieścia minut jazdy od miejsca, w którym Mykoła widział Sulejmanowa.

„Jak można zabijać tak długo”

Mykoła siedział zamknięty w szopie na małej farmie. Na zewnątrz był mróz, więc mężczyzna ledwo wytrzymywał zimno. Okupanci przynieśli i rzucili mu koc i walonki. Kilka dni później przywieziono do niego Olega, lokalnego pastora, który prowadził ośrodek rehabilitacyjny dla osób uzależnionych od alkoholu i narkotyków. Dzień wcześniej Rosjanie odwiedzili ten ośrodek i zabrali stąd pastora Olega: podejrzewali, że pomagał ukraińskim wojskom.

– Oni (Rosjanie – przyp. red.) podejrzewali, że w centrum rehabilitacyjnym mieszkała jakaś grupa, która ich zabijała. Myśleli, że ośrodek rehabilitacyjny jest przykrywką i że faktycznie mieszka tam grupa harcerzy. Przyszli do nas po raz pierwszy 23 marca, a 24 przyszli ponownie i zabrali mnie ze sobą – wspomina Oleg.

Mężczyznę przywieźli na farmę w pobliżu rosyjskich okopów i wrzucili do studzienki kanalizacyjnej. Od czasu do czasu wyciągali go i torturowali, żądając przyznania się do sabotażu i próbując wydobyć z niego jakieś tajne informacje. Po ucieczce Rosjan w tej samej studzience kanalizacyjnej został znaleziony zamęczony na śmierć lokalny mieszkaniec.

– Kiedy siedziałem w kanale, to jakieś 10-15 metrów ode mnie mordowali mężczyznę. Aż się modliłem i mówiłem: „Boże, zabierz go w końcu”. No, przez półtorej godziny, półtorej godziny zabijano człowieka. Kiedy o tym myślę, za każdym razem odczuwam silny przypływ adrenaliny, swędzi mnie ciało i nie mogę spać – mówi Oleg.

Pastor Oleg i pracownicy ośrodka rehabilitacyjnego, którzy przeżyli okupację, uważnie przejrzeli katalog z twarzami rosyjskich żołnierzy z 37. brygady. Wszyscy rozpoznali jedną osobę: 24-letniego sierżanta Czyngiza Gonczikowa. Od kilku lat służy w armii rosyjskiej. Ma żonę i małe dziecko. Według dokumentów, którymi dysponujemy, Czyngiz Gonczikow służy jako dowódca pojazdu bojowego w 37. brygadzie strzelców zmotoryzowanych.

„Miał karabin snajperski. Ciągle wyglądał zza rogu przez celownik SWD (radzieckiego karabinu – red.). Rozpoznałem go, ponieważ obserwowałem jego działania  opisuje działania Czyngiza Gonczikowa jeden z pracowników ośrodka. Mężczyzna opowiada też, jak zachował się Gonczikow i jego koledzy: – Stoją i dyskutują, co z nami zrobić. Mówią: „Rozstrzelamy czy zagonimy ich do tej szopy i wrzucimy do środka dwa granaty?”. Żartowali tak, z tego co zrozumiałem.

Rosyjska sala tortur, obok niej – masowy grób

Sądząc po zeznaniach ofiar, z którymi Slidstvo.Info udało się porozmawiać, lokalna farma i była miejscem tortur i egzekucji. Tuż za ogrodzeniem gospodarstwa wykopano masowy grób, do którego Rosjanie wrzucali ciała zamordowanych cywilów. To tutaj znaleziono ciała starosty Olhy Suchenko, jej męża i syna. Siedząc w szopie Mykoła słyszał, jak ich torturowano.

– Ona (Olga Suchenko – przyp. red.) głośno krzyczała, błagając ich. Może wtedy jej nie bili, tylko na zmianę bili jej syna i męża. Właśnie tam są pochowani. Byli torturowani przez około pół godziny. Nie słyszałem, czego dokładnie od nich chcieli lub o co pytali. Po prostu słyszałem, jak ich biją – wspomina Mykoła.

Rosjanie uciekli rankiem. Według więźniów najpierw odjechały czołgi, a następnie transportery opancerzone i ciężarówki. Mykoła i pastor Oleg nie zostali zastrzeleni. Jeden z okupantów otworzył im drzwi i kazał zaczekać, aż ostatnie rosyjskie wojska opuszczą teren. Mężczyźni opuścili gospodarstwo i natychmiast natknęli się na masowy grób.

– W tej jamie była Olga Petriwna (starosta wioski – red.), tu był jej mąż i syn, był tu też wolontariusz. Tutaj pozostały nawet plamy krwi. I patrzcie – tuż obok są rosyjskie racje żywnościowe. Tyle krwi i tuż obok oni żarli  opisuje pastor Oleg.

Nieco później znaleźli też grób, w którym pochowano córkę Mykoły, Jarosławę. Rosjanie przykryli ją kocem w zieloną kratę i przysypali ziemią. Na grobie pozostawili kawałek papieru z napisem „Jarosława Lytvynenko”.

„Wagnerowcy” w Motyżynie

W rozmowie ze świadkami i ofiarami Slidstvo.Info zwróciło uwagę na jeden szczegół: ludzie wspominali, że regularnym rosyjskim wojskom  towarzyszyli okupanci, którzy bardziej przypominali najemników. Byli w innym kamuflażu, z inną bronią i inaczej się zachowywali.

Według oficjalnych śledczych, zabójstw i torturowania cywilów w Motyżynie, oprócz armii rosyjskiej, dokonywali najemnicy z prywatnej struktury wojskowej CWK „Wagner” – trzem z nich już postawiono zarzuty.

Podczas rozmowy z Mykołą, pokazaliśmy mu twarze podejrzanych „wagnerowców”.

Po dokładnym przyjrzeniu się zdjęciom Mykoła i jego żona wyraźnie rozpoznali jednego z podejrzanych – Siergieja Sazonova.

– To on! Jest do niego bardzo podobny. To jest ta sama osoba, która powiedziała, że ​​każdy ubrany na czarno jest naszym wrogiem. A jeśli do tego też jest jednym z „wagnerowców”, to zdecydowanie to on. Nie pamiętam, o co go zapytałem, ale odpowiedział: „T​tak, byliśmy w Libii i Syrii, i u was w Donbasie w 2014 roku”. Dlatego mówię, że „wagnerowiec” stuprocentowy.

Sergei Sazonov ma 34 lata, pochodzi z rosyjskiego Kaliningradu. Według ukraińskich organów ścigania i służb specjalnych Sazonov jest najemnikiem CWK „Wagnera”. Służy tam jako kierowca pojazdu dowódczo-sztabowego. Na swoich profilach w mediach społecznościowych publikuje zdjęcia w wojskowym mundurze, a także zdjęcia z lotnisk.

Rodzina Litwinienków przekonana, że to Siergiej Sazonow zabił ich Jarosławę. – On (Sazonov – przyp. red.)  przybiegł jako jeden z pierwszych. Podchodzą do nas, a ja pytam: „Po co to zrobiliście?” A on mi odpowiada (o czarnych ubraniach – red.). Gdyby nie on to zrobił, nie odpowiedziałby. Myślę, że to on strzelał – mówi Mykoła.

W trakcie powstawania tego tekstu Prokuratura Generalna poinformowała, że ośmiu rosyjskich żołnierzy jest podejrzanych o zbrodnie popełnione podczas okupacji Motyżyna – oskarżono ich o 14 czynów. Większość z tych okupantów została wcześniej zidentyfikowana przez dziennikarzy Slidstvo.Info.