Założona w 1981 r., najdłużej działająca organizacja nacjonalistyczna w Polsce, w 1992 r. zarejestrowana jako partia polityczna. Światopoglądowo odwołuje się do tradycyjnego faszyzmu, promuje doktrynę „trzeciej pozycji” (także „terceryzm” lub „trzecia droga”), mieszczącą się między tradycyjnie rozumianą lewicą i prawicą, opartą na idei „narodowej rewolucji”. Terceryści odrzucają wartości demokratyczne, a także liberalizm i socjalizm na rzecz na rzecz narzucanego odgórnie ustroju gospodarczego wzorowanego na państwach faszystowskich.
Od 2010 r. działacze NOP organizowali wrocławski Marsz Patriotów – bardziej radykalną alternatywę dla warszawskiego Marszu Niepodległości, na którym gościli neonazistowskie organizacje z kilku europejskich krajów. Jeden z ostatnich marszów firmowanych logiem NOP był reklamowany przerobionymi wzorami plakatów z propagandy Trzeciej Rzeszy [źródło]. Ostatni raz masową demonstrację zorganizowali w 2017 r., potem organizację wrocławskich marszy przejął Jacek Międlar.
NOP współpracował m.in. z ukraińską Swobodą, greckim neonazistowskim Złotym Świtem czy Roberto Fiore, włoskim faszystowskim politykiem skazanym za działalność w ugrupowaniu o charakterze terrorystycznym. Z NOP wywodzi się wiele istniejących obecnie organizacji nacjonalistycznych, sama partia w ostatnich latach nie była jednak zbyt aktywna.
Liderem organizacji jest Adam Gmurczyk, mieszkający obecnie na Wyspach Brytyjskich. Autor m.in. tekstów „Pod znakiem faszyzmu” i rozdziału w monografii „Faszyzm. Idea, doktryna, państwo”. W mediach społecznościowych pochwalał sprawców napaści na wrocławskie skłoty i ich mieszkańców. NOP ma też opisaną m.in. w „Brunatnej księdze” stowarzyszenia „Nigdy Więcej” historię fizycznych ataków na mniejszości i przeciwników politycznych. Ludzie związani z NOP podsycali też nastroje antyromskie, atakowali osoby LGBT+ (organizacja próbowała zarejestrować znak „zakazu pedałowania” jako symbol partyjny), promowali negacjonistów Holokaustu, a w ostatnim czasie wzywali do „likwidacji Izraela i wymazania go z mapy świata”. Z NOP jest związany jeden z najstarszych polskich portali nacjonalistycznych, Nacjonalista.
