To jest pranie pieniędzy

Nazwy niektórych dostawców mają wskazywać, że specjalizują się w określonych rynkach (Wielka Brytania Local, Australia Local,). Większość z tych, które zbadaliśmy, nie jest prawnie zarejestrowana. Pobierają od 10 do 17 proc. od transakcji – znacznie więcej, niż w tych legalnych (dla porównania: PayPal pobiera 5-procentową opłatę za przelewy międzynarodowe).

Kathryn Westmore, która w Royal United Services Institute (RUSI) kieruje pracami nad polityką w zakresie przestępstw finansowych, uważa, że ten system przypomina usługi dla przemytników narkotyków. Helena Wood, szefowa polityki publicznej w Cifas, brytyjskiej organizacji zajmującej się zapobieganiem oszustwom, uważa, że dostawcy usług płatniczych pozwalają oszustom na outsourcing operacji: – Zasadniczo to usługa prania brudnych pieniędzy – uważa Wood.

Pliki z call centers pokazują, że oszuści nakłaniali ofiary do otwierania rachunków w bankach cyfrowych lub firmach zajmujących się transferem pieniędzy. Klientom tłumaczyli, że te instytucje zadają mniej pytań. Przestrzegali przed dużymi bankami, które albo uniemożliwiają klientom wzbogacenie się, albo nie są „przyjazne kryptowalutom”.

Bankiem, z którego najczęściej korzystały ofiary gruzińskiego call center, był Revolut, znany bank online. Spośród ponad 5 tys. transakcji inspirowanych przez złodziei 598 przeszło przez Revolut. Przesłuchujemy nagrania z call center: – Czasami banki narzekają, gdy otrzymujemy jakieś środki lub gdy inwestujemy w kryptowaluty, prawda? – zagaduje potencjalną ofiarę jeden z oszustów. – Dlatego bardzo przydatne będzie zainstalowanie Revoluta.

Sam Revolut twierdzi, że „traktuje oszustwa i ryzyko zorganizowanej przestępczości niezwykle poważnie” oraz ma „solidne procedury zapobiegające niewłaściwemu wykorzystaniu Revolut do nielegalnych celów”. To nie do końca prawda – jak ujawniliśmy to właśnie m.in. przez Revolut przechodzą płatności dla sabotażystów, których na Zachód wysyła Rosja.    

Tylko nie mów o kryptowalucie

Ponownie słuchamy nagrań z call center: oszust tłumaczy ofierze, aby zapisała słowo w słowo, co ma powiedzieć bankowi, tłumacząc płatności przez firmę Wirex:  – Możesz zapisać to na kartce: „Używam Wirex do podróżowania. Używam go od ponad czterech lat. Mój syn polecił mi go, ponieważ kiedy podróżuję za granicę, Wirex daje mi kartę, której mogę używać” [Wirex nie odpowiedział na prośbę o komentarz – red.].

W przypadku Brytyjczyka Marka oszuści namawiali go do otwarcia konta w brytyjskiej bankowości cyfrowej Chase. „O wiele łatwiej jest to zrobić z Chase”, napisała do niego Liliana Molina na WhatsApp. A jeśli Chase zakwestionuje transakcję? „Powiedz bankowi, że 7 tys. funtów było przeznaczone na bilety do teatru”.

Chase odmówił nam odpowiedzi na pytania dotyczące konta Marka, powołując się na klauzulę prywatności.

Gdy Liliana wysłała Markowi fałszywą fakturę, ten jeszcze tego samego dnia przesłał środki na bułgarskie konto Revolut (Revolut nie odpowiada na pytania dotyczące tego przypadku, powołując się na poufność klientów i ochronę danych).

Mark początkowo był sceptyczny. Ostatecznie przekonała go fałszywa strona internetowa, która pokazywała, że jego pieniądze są starannie inwestowane w „gwarantowane zyski”.

Gdy Mark w końcu się godzi, Liliana Molina konsultuje się z kierownikiem finansowym swojego call center. Ten sugeruje wysłanie go za pośrednictwem litewskiej giełdy kryptowalut – ale konto Marka jest zbyt nowe. Dlatego operacją zajmuje się pośrednik o nazwie Bankio (ostrzegając, by broń Boże nie posługiwać się w przelewach słowami „inwestycja” lub „kryptowaluta”). W ciągu zaledwie dziewięciu minut Bankio wystawia fakturę dla Marka.

Firma Bankio nie istnieje. Z naszego z wycieku wynika, że jest powiązana z podobnym dostawcą usług, Anywires. Oba podmioty dzieliły brytyjski numer telefonu komórkowego i adres w Edynburgu. Telefon już nie działa. 

Do zeszłego miesiąca Anywires miał profesjonalnie wyglądającą stronę internetową, na której twierdził, że współpracuje między innymi z Revolut i Wise (Revolut twierdzi, że strona używała jego logo bez pozwolenia). Strona internetowa Anywires podawała również adres kontaktowy na przedmieściach Rygi, stolicy Łotwy – prowadził on do mieszkania na pierwszym piętrze postsowieckiego bloku.