Tadeusz Michrowski
Ilustracja: Aleksandra Ołdak
26 czerwca 2024
Koniec roku akademickiego i szkolnego. Dla wielu z nas początek sezonu podróży, dla dziennikarzy – początek sezonu ogórkowego.
Dziennikarstwa śledczego dotyczy to w mniejszym stopniu. Nad materiałami pracujemy miesiącami, a choć w wakacje trudniej dotrzeć do urzędów i polityków, nie narzekamy na brak zajęć.
Tydzień temu Mariusz Sepioło wspominał o konferencji DataHarvest. W tym roku wciągnęła mnie na niej prezentacja o tym, jak zbudować własny odbiornik AIS. Mówiąc po ludzku: jak za plus minus sto euro złożyć maszynkę do namierzania sygnałów wysyłanych przez statki. Wszystkie, w tym wielkie kontenerowce.
Po co?
Morzami i oceanami płynie broń, płyną towary, które omijają sankcje, płyną samochody i urządzenia, których pozbywa się Zachód. Czasem niebezpiecznym odpadem są same statki – jak w historii, którą opublikowaliśmy w lutym. Wody morskie wciąż są areną zmagań państw, co pokazaliśmy w śledztwie Andromeda, które odsłaniało kulisy wysadzenia gazociągów Nord Stream.
Zajrzyjcie do tych historii. Szczególnie, jeśli myślicie o wakacyjnym rejsie.
Tadeusz Michrowski
redaktor Fronstory.pl
CO POWIE RYBA? ZAPYTAJ ŚLEDZIA – jeśli w tym roku wybierasz się do Gdyni na Open’er Festival, szukaj nas w festiwalowej strefie NGO, która będzie działać pod hasłem Siła Kobiet. Tam przez trzy dni festiwalu spotkasz dziennikarzy i dziennikarki FRONTSTORY, weźmiesz udział w quizach reporterskich i warsztacie śledczym. Będzie tam z nami ,,śledcza fotobudka”, dzięki której przetestujesz narzędzia do wykrywania AI. Zapraszamy!
Czy słyszeliście o flocie cieni? To określenie statków, które Rosja wykorzystuje do omijania sankcji. Najczęściej stare, rejestrowane pod banderami egzotycznych krajów jednostki pobierają ropę z rosyjskich tankowców na wodach międzynarodowych, a następnie próbują dostarczyć ją do portów w Europie.
Rzecz w tym, że flota cieni to najgorsze, zaniedbane łajby, które często nie spełniają wymogów technicznych – i których nikt nie chce ubezpieczyć. Jeśli któraś z nich doprowadzi do wycieku ropy – a wody międzynarodowe zaczynają się niekiedy nawet 6 mil od brzegu – nie będzie kogo pociągnąć do odpowiedzialności za szkody środowiskowe. Mała firma-krzak ogłosi upadłość, ubezpieczenia nie będzie i koszty usuwania szkód poniesie państwo.
Na FRONTSTORY publikujemy niekiedy tłumaczenia śledztw naszych partnerów z całego świata. Warto przypomnieć sobie jedno z nich: Sześć mil od katastrofy.
Wierzymy, że dziennikarstwo śledcze to dobro publiczne.
Zostań naszym patronem, wesprzyj nas na Patronite.
To historia jak ze szpiegowskiej powieści – agenci wywiadów, podchody służb i mylenie tropów. Spektakularna akcja, o której mówi cały świat, a w tle krwawa wojna w Ukrainie i odcięcie Niemców od rosyjskiego gazu. To wszystko w śledztwie o jachcie Andromeda, o którym możecie posłuchać w jednym z odcinków naszego podcastu.
Kiedy Amerykanie poznali efekt działania bomb atomowych, które zrzucili na Japonię? Nie w sensie politycznym – cesarz Hirohito opowiedział o nich w przemówieniu radiowym już w sierpniu 1944 r. Ale kiedy obywatele USA poznali ludzki wymiar efektów działania swojej broni?
Rok po wojnie opowiedział im o tym dziennikarz John Hersey w reportażu-książce „Hiroshima”. New Yorker poświęcił całe wydanie jego opowieści o losach sześciu osób, które przeżyły wybuch. To kawał historii i kawał historii dziennikarstwa dostępny – do dawkowania w dowolnym tempie – za darmo.
Wiedzieliście, że The New York Times nie jest już gazetą, a – technicznie rzecz biorąc – wydawcą gier wideo, który przy okazji ma gazetę? Według danych z pierwszej połowy tego roku więcej subskrybentów gra w gry od NYT (np. słynne Wordle), niż czyta ich artykuły.
Zakpić z tego postanowili ludzie z niewielkiej firmy gamingowej Molleindustria.. The New York Times Simulator to kontrowersyjna, darmowa gra na telefon i przeglądarkę, która zadaje pytania o niezależność największych mediów. Do czego nam właściwie dzisiaj służą? Oraz: jak dobór słów zmienia przekaz?
Powiesz „Izrael głodzi palestyńskie dzieci”, czy raczej “Palestyńskie dzieci są ofiarami głodu”? Cytując Trumpa, nawiążesz do nazistowskiej retoryki, czy bez komentarza przytoczysz jego słowa? Napiszesz wprost o kłopotach zdrowotnych Joe Bidena, czy dasz nagłówek, który je bagatelizuje? Gra jest bezlitosna dla NYT. Każe dbać o kliki, ale też o poparcie bogatych, policji i Izraela. Czy NYT jest aż tak zły? Nie sądzę. Ale polecam: kwadrans albo dwa rozgrywki, która stymuluje na wiele sposobów.
Kilkukrotnie publikowaliśmy teksty, w których pojawiały się wielkie statki. Śledzenie ich to – wbrew pozorom – jedno z najłatwiejszych i najciekawszych zajęć dziennikarzy śledczych.
Spróbujesz?
Pamiętasz słynny przypadek statku, który zablokował Kanał Sueski w 2021 r.?
Czy potrafisz podać jego nazwę, obecnego właściciela, tonaż, oraz jaką trasę aktualnie pokonuje (do 5 lipca)?
Wskazówka: pomóc mogą narzędzia polecane przez Pulitzer Center w ramach Ocean Reporting Toolkit: https://pulitzercenter.org/
ODPOWIEDŹ NA ZAGADKĘ Z POPRZEDNIEGO TYGODNIA:
1. Kliknij prawym przyciskiem myszy w dowolnym miejscu na stronie i wybierz „zbadaj”
2. Kliknij w zakładkę „Network”
3. Przez chwilę zachowuj się jak „normalny” użytkownik: klikaj w linki, otwieraj podstrony, spróbuj się zalogować (jeśli jest taka opcja)
4. W pole wyszukiwania wpisz nazwę serwisu społecznościowego (np. Facebook)
5. Kliknij w link, który pojawi się w ramce poniżej i sprawdź, czy w ramce po prawej pojawia się zakładka „Payload”. Jeśli tak: bingo. Strona wysyła informacje o swoich użytkownikach do połączonego z nią serwisu społecznościowego. Jeśli nie – nie martw się. To dobra informacja.
DZIĘKUJEMY ZA SUBSKRBOWANIE NASZEGO NEWSLETTERA, DO ZOBACZENIA ZA TYDZIEŃ! – ZESPÓŁ FRONTSTORY
Jeszcze nie subskrybujesz naszego newslettera? Zapisz się, żeby wpadał co tydzień prosto do Twojej skrzynki!
Zapisując się do Newslettera Frontstory wyrażasz zgodę na wysyłanie na wskazany adres regularnego newslettera i zaproszeń do wsparcia.
Jeśli zmienisz zdanie, wystarczy wybrać w stopce opcję „unsubscribe”. Możesz zapoznać się z polityką prywatności.
Używamy zewnętrznej usługi Mailchimp. Zapisując się na newsletter Frontstrory zgadzasz się, że Twoje dane zostaną przesłane do Mailchimp w celu przesyłania Ci naszych wiadomości. Więcej o polityce prywatności Mailchimp.
