Anna Gielewska
Ilustracja: Aleksandra Ołdak
7 maja 2025
Pierwsza tura wyborów prezydenckich 18 maja – tego samego dnia, co druga tura burzliwych wyborów w Rumunii. Tam faworytem jest George Simion, lider nacjonalistycznego AUR, który pierwszą turę wziął szturmem z wynikiem 40,96 proc.
Tak duże poparcie zawdzięcza tym, którzy wcześniej – w unieważnionych wyborach – głosowali na „kandydata z TikToka”, prorosyjskiego Călina Georgescu (został wykluczony z najnowszych wyborów). Zwycięstwo Simiona oznaczałoby umocnienie skrajnej prawicy w Unii – a także, na co zwraca uwagę Institute for the Study of War, wspierałoby cele i narracje Kremla na temat Ukrainy i Mołdawii. Simion to fan Donalda Trumpa – i sojusznik Georgescu.
Gdy Rumunia szykuje się na drugą turę, Komisja Europejska wciąż prowadzi postępowanie w sprawie manipulacji wyborczych na TikToku. Sam TikTok wydał kolejny raport na temat operacji wpływuna platformie, stąd wiemy, że w marcu usunął sieci kont operujące w Afryce, Ukrainie i USA. Czy to oznacza, że na polskim TikToku jest bezpiecznie? Niekoniecznie. Jak czytamy w tym samym raporcie, platforma usunęła także „1478 kont powiązanych z wcześniej zlikwidowanymi sieciami, próbujących ponownie zaistnieć”. W lutym TikTok informował z kolei o usunięciu siatki 12 kont wspierających polskiego polityka. O kogo chodzi? Czy ta siatka również chiała się odbudować? Spytaliśmy TikToka, ale do chwili wysłania Wam newslettera nie dostaliśmy odpowiedzi.
Polska sieć żyje przede wszystkim kawalerką Karola Nawrockiego, aferą ujawnioną przez Onet. Według danych Brand24, 5 maja pojawiło się 4 561 wzmianek na temat Nawrockiego, co przełożyło się na zasięg rzędu 70 mln. To najwyższy wynik w ostatnich tygodniach. Na TikToku afera miała w ciągu dwóch dni ponad 1,2 mln zasięgu – pomogło w tym konto Konfederacji, które opublikowało video ze Sławomirem Mentzenem, nawołującym zwolenników Nawrockiego do wsparcia lidera Konfederacji.
Czy kawalerka Nawrockiego wpłynie na sondaże? Czy na ostatniej prostej może dojść do zewnętrznej ingerencji, takiej jak w Słowacji, gdzie w ostatnich godzinach przed końcem kampanii do parlamentu pojawił się viralowy deepfake, uderzający w konkurencję zwycięskiego Roberta Fico?
W Polsce we wspieraniu linii Kremla nie ustaje dwóch kandydatów, Maciej Maciak i Grzegorz Braun. Ten ostatni zrywa i pali kolejne flagi (zerwał ukraińską w Białej Podlaskiej, spalił unijną w Katowicach). Oba incydenty szeroko podbijała rosyjska propaganda. Tylko 6 maja na Telegramie pojawiło się ponad tysiąc postów o paleniu flagi w Katowicach.
Poza czysto rosyjskimi kanałami, informacja o podpaleniu flagi w Katowicach rozeszła się na kanałach kontrolowanych przez Rosję, które relacjonują wydarzenia z ukraińskich miast, np. „Aktualne Sumy” czy „True Charkow”. W komentarzach pod wpisami – antyunijny i antyukraiński ściek.
Zasięgi Brauna, którego aktywność badaliśmy już w „Śledziu”, rosną – w kwietniu wzmianki o nim na wszystkich kanałach osiągnęły 104 mln zasięgu (27-procentowy wzrost w stosunku do marca; dane Brand24).
W paleniu flagi w Katowicach brał udział Roman Fritz, poseł Konfederacji Korony Polskiej, który od kilku dni dezinformuje na temat wysyłania polskich żołnierzy na Ukrainę (co zdementowali minister obrony i wojsko).
To ósme wydanie „Śledzia” wyborczego, w którym przyglądamy się m.in. aktywności kandydatów na TikToku. Najpopularniejszy pozostaje tam Mentzen (choć zasięgi wszystkich kandydatów spadają).
W przypadku Brauna dominującym medium jest Telegram – i to głównie rosyjskojęzyczny. Zbadaliśmy najpopularniejsze kanały Telegrama dotyczące polskiej polityki, posty i komentarze. Politykiem, o którym mówi się tam najczęściej, jest Trzaskowski. Na drugim miejscu – mimo że jego poparcie w sondażach nie przekracza 2 proc. – znajduje się Braun. Trzaskowski jest na Telegramie krytykowany, większość komentarzy dotyczących Brauna ma pozytywny wydźwięk.
We wszystkich sieciach zasięgi rosną dwóm politykom – Nawrockiemu i Trzaskowskiemu.
Anna Gielewska
Wicenaczelna FRONTSTORY
Wierzymy, że dziennikarstwo śledcze to dobro publiczne.
Zostań naszym patronem, wesprzyj nas na Patronite.
Marihuana Cowboys: oszuści z Juicy Fields namówili tysiące ludzi do inwestycji w medyczną marihuanę, wyłudzili prawie 3 miliardy złotych. Ujawniamy polskie wątki gigantycznej piramidy finansowej.
Na FRONTSTORY przeczytacie drugą część naszego śledztwa o szajce pomysłowych oszustów. Jednego z bohaterów tej opowieści, niemieckiego arystokratę, odnaleźliśmy na Dolnym Śląsku, gdzie inwestuje w pałace i zabytkowe kamienice.
Jutro ostatni odcinek Podcastu Śledczego przed pierwszą turą wyborów – w całości poświęcamy go bezpieczeństwu w trakcie kampanii. Jakie były najgroźniejsze incydenty? Skąd wziął się fake o tym, że Polska przemycała do Rosji materiały wybuchowe? Jakie narzędzia ma państwo w walce z operacjami wpływu? Co nas czeka na ostatniej prostej kampanii?
Na te pytania odpowiemy razem z Piotrem Litwinem ze stowarzyszenia Demagog i Magdaleną Wilczyńską z Pionu Ochrony Informacyjnej Cyberprzestrzeni NASK.
Słuchajcie na Youtube, Spotify, Apple Podcasts i zaobserwujcie Podcast Śledczy, by nie przegapić kolejnych odcinków.
W tym tygodniu zamiast zagadki, zapraszam na jutrzejszy webinar naszej analityczki OSINT, Alicji Pawłowskiej, która opowie m.in. o szpiegostwie przemysłowym, omijaniu sankcji i rosyjskiej dezinformacji. To już ostatni moment na rejestrację.
DZIĘKUJEMY ZA SUBSKRYBOWANIE NASZEGO NEWSLETTERA, DO ZOBACZENIA ZA TYDZIEŃ! – ZESPÓŁ FRONTSTORY
Jeszcze nie subskrybujesz naszego newslettera? Zapisz się, żeby wpadał co tydzień prosto do Twojej skrzynki!
Zapisując się do Newslettera Frontstory wyrażasz zgodę na wysyłanie na wskazany adres regularnego newslettera i zaproszeń do wsparcia.
Jeśli zmienisz zdanie, wystarczy wybrać w stopce opcję „unsubscribe”. Możesz zapoznać się z polityką prywatności.
Używamy zewnętrznej usługi Mailchimp. Zapisując się na newsletter Frontstrory zgadzasz się, że Twoje dane zostaną przesłane do Mailchimp w celu przesyłania Ci naszych wiadomości. Więcej o polityce prywatności Mailchimp.