Wojciech Cieśla
Ilustracja: Aleksandra Ołdak
31 lipca 2024
Offshore Leaks, Panama Papers, Paradise Papers, Pandora Papers. Za ujawnianiem głośnych, finansowych afer prawie zawsze stoi praca grupy niezależnych dziennikarzy. Często z różnych krajów – szemrane typy nie respektują granic, ale to nie znaczy, że granice mają przeszkadzać reporterom we współpracy.
Dzieje się tak zaledwie od kilku lat i być może by się nie działo, gdyby nie Charles Lewis – Amerykanin, który w latach 90. jako pierwszy zajął się dziennikarstwem śledczym non-profit. To znaczy: stworzył je.
W 50-letniej karierze Charles (zwany Chuckiem) założył dwie dziennikarskie organizacje – Center for Public Integrity (CPI) i International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ), obie nagrodzone Pulitzerami. Center for Public Integrity, pierwszy na świecie śledczy newsroom non-profit, powstał w mieszkaniu Lewisa w 1989 r., po tym, gdy dziennikarz odszedł z CBS News. Następne lata spędził na pracy w międzynarodowych teamach i przekonywaniu redaktorów wielkich mediów, że ich prawdziwym przeciwnikiem jest zagadka, którą trzeba rozwiązać, a nie konkurencja.
Czy mu się udało? Odpowiada na to sam Chuck w tekście na stronie Global Investigative Journalism Network, organizacji, do której należymy.
Wojciech Cieśla
Redaktor naczelny FRONTSTORY
Czy wiecie, że choć w Europie spada odsetek osób uczęszczających do kościoła, to Kościół katolicki pozostaje jednym z głównych właścicieli ziemskich na kontynencie? Daniel Flis z kolegami z sieci europejskich redakcji, m.in. „Gazety Wyborczej”, odkrywa, jak Kościół i jego instytucje stają się ważnymi graczami na rynku nieruchomości.
Nie jest źle. W przeciwieństwie do np. niemieckich, polskie Kościoły nie muszą wyprzedawać majątku. Przeciwnie, przybywa im nieruchomości – w samej Warszawie przez ostatnie lata wzbogaciły się o blisko 30 hektarów gruntów.
Wierzymy, że dziennikarstwo śledcze to dobro publiczne.
Zostań naszym patronem, wesprzyj nas na Patronite.
Chore i padłe krowy wjeżdżają do ubojni zaczepione o metalowy łańcuch. Rzeźnicy wciągają je mechaniczną wciągarką i zawieszają na haku. Pod osłoną nocy, na uboczu, bez obecności weterynarza, tydzień w tydzień i tak co noc. Nieświeże mięso z chorych i padłych krów od miesięcy trafia do sprzedaży.
Reporter Superwizjera Patryk Szczepaniak kilka lat temu zatrudnił się w tej ubojni, żeby z użyciem ukrytych kamer udokumentować nielegalny proceder. Jak się do tego przygotował? Co tam zobaczył? Jak to przeżył? Posłuchaj w naszym podcaście.
Skrajnie prawicowe, niemieckie AfD, ksenofobiczne i zakolegowane z Putinem, weszło do europarlamentu. Tymczasem od miesięcy reporterzy z niemieckiego Correctiva depczą działaczom partii po piętach – już w ubiegłym roku ujawnili, że politycy skrajnej prawicy z AfD spotykają się potajemnie z biznesem i neonazistami.
Sprawna kampania w całych Niemczech, pełna drastycznych haseł, zapewniała AfD w ostatnich latach szerokie poparcie. Correctiv tymczasem wyciąga jej kolejne trupy z szafy – polecam historię o potajemnie finansowanej, wielomilionowej kampanii AfD (tekst we współpracy z ZDF-Frontal i „Der Spiegel”). Okazuje się, że po cichu partia przyjaciół Putina prowadziła kilka równoległych akcji bilbordowych. Kto za nie zapłacił? Ślady prowadzą do Szwajcarii – i tam się gubią. Czy ostatecznie?
Bilbordy, nielegalne finansowanie kampanii – brzmi znajomo. Poczytajcie, jak to robili w Niemczech.
Pamiętam tę zbrodnię. Latem 2018 r. w Republice Środkowoafrykańskiej odnaleziono ciała trzech rosyjskich dziennikarzy. Nie zginęli przypadkiem, prowadzili śledztwo w sprawie działalności w Afryce osławionej Grupy Wagnera, najemników powiązanych z Kremlem. Kto na pustkowiu zatrzymał ich auto i zabił strzałami z bliskiej odległości?
Film Benoita Bringera „The Rise of Wagner” powstał, zanim historia dopisała mu puentę: Jewgienij Prigożin, szef Wagnera, zbuntował się przeciw Putinowi, po czym po groteskowym puczu zginął w lotniczej katastrofie. Nie zmienia to faktu, że Bringer stworzył genialny, trzymający w napięciu thriller dokumentalny o zbrodniach wagnerowców.
Jest tu ponury reżim, jest zagadka, jest zbrodnia. Jest detal, który pozwoli dziennikarzom wpaść na właściwy trop – filmik, na którym Rosjanie w mundurach znęcają się nad młodym Syryjczykiem i który w końcu zdradzi oprawców. Jest śledztwo „Nowej Gaziety” i nieustraszony Denis Korotkow, który chce się dowiedzieć, kto stoi za zabójstwem dziennikarzy.
Warto, bo mocne. Canal Plus, „Grupa Wagnera. Tajna armia”, Francja 2023 r.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
DZIĘKUJEMY ZA SUBSKRBOWANIE NASZEGO NEWSLETTERA, DO ZOBACZENIA ZA TYDZIEŃ! – ZESPÓŁ FRONTSTORY
Jeszcze nie subskrybujesz naszego newslettera? Zapisz się, żeby wpadał co tydzień prosto do Twojej skrzynki!
Zapisując się do Newslettera Frontstory wyrażasz zgodę na wysyłanie na wskazany adres regularnego newslettera i zaproszeń do wsparcia.
Jeśli zmienisz zdanie, wystarczy wybrać w stopce opcję „unsubscribe”. Możesz zapoznać się z polityką prywatności.
Używamy zewnętrznej usługi Mailchimp. Zapisując się na newsletter Frontstrory zgadzasz się, że Twoje dane zostaną przesłane do Mailchimp w celu przesyłania Ci naszych wiadomości. Więcej o polityce prywatności Mailchimp.
